Human Papiloma Virus HPV, hem erkeklerde hem kadınlarda, cinsel temas ile bulaşan en yaygın hastalıklardan bir tanesidir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde 15 ile 49 yaşları arasındaki kadın ve erkeklerin % 10 ile 20 kadarının (12-24 milyon insan) HPV infeksiyonu geçirdiği rapor edilmektedir.
HPV niçin önemlidir?
Yapılan araştırmalar sonucu serviks kanseri oluşumunda ana etken olduğu saptanmıştır. Rahim ağzı kanseri (serviks kanseri) dünya’da ikinci önemli kadın kanseridir. Yılda yaklaşık olarak 440.000 yeni rahim ağzı kanseri vakası saptanmaktadır. A.B.D.’de her yıl 4900 ölüm ile sonuçlanan 15700 yeni vaka ile kadınlarda kötü huylu ikinci en yaygın kanserdir.
HPV nedir?
HPV, rahim ağzında ve mukozalarda (örnek:ağız içi ve vajina içi dokusu mukozadır) infeksiyon yapan ve kondilom adı verilen siğil şeklinde kitlelerin oluşumuna neden olan bir virüstür. Cinsel temasla bulaşır. Vücuda girdiğinde hücreler içine yerleşir, kişinin vücudunun zayıf düştüğü zamanlarda (stres, uykusuzluk, beslenme bozukluğu gibi) infeksiyonundan yıllar sonra bile alevlenerek rahim ağzı kanserinin gelişmesinde büyük rol oynar.
HPV enfeksiyonunun erken teşhisi çok önemlidir.
HPV nasıl bulaşır?
HPV cinsel yolla bulaşır. Özellikle, çok sayıda cinsel partneri olan kişilerin ve bu kişilerin eşlerinde yaygındır . Oldukça bulaşıcı bir virüstür. Erkekten kadına, daha çabuk bulaşmaktadır. Virüs, oral ve anal ilişkiyi de içeren tüm şekilleriyle yayıldığından cinsel yönden aktif herkese bulaşabilir.
HPV’nin yaklaşık 80’e yakın farklı tipi vardır. Bunlardan bazılarını biz yüksek risk grubu diye ayırıyoruz ki, alındığında kadında rahim ağzı kanseri oluşumunda rol oynadığı görülmüştür. 16-18-31-33 numaralı tiplerin alt genital sistem dediğimiz vajina, vajinal dudaklar ve rahim ağzı kanserlerinde rol oynadığı belirtilmiştir.
HPV Kanser Riskli Taşır mı?
Yapılan araştırmalarda HPV’nin yüksek risk tipleri serviks kanserleri vakalarının %95’inde tespit edilmiştir ama virüs tek başına bir kanser etkeni kabul edilmemektedir, yanında sigara, yaş, gebelik önleyici hapların kullanımı ve bu gibi yan faktörler de gerekmektedir.
HPV virüsü alındığında enfekte olan bölge tamamen normal kalabilir ve vücut enfeksiyonu kontrol edebilir veya bu bölgede kondilom dediğimiz genital siğiller oluşur. HPV hücre içine yerleştiğinde bazı tipleri hücrenin genetik yapısını etkileyerek, hücrelere olan etkileriyle hücrenin kendi kendine hızla ve kontrolsüzce çoğalmasına neden olur.Hücrelerin kontrolsüzce çoğalması ise kanser oluşma riskini beraberinde getirir. Her virüs yara veya kanser yapmamaktadır. Yukarıda belirttiğimiz gibi kişinin direnç sistemi de çok önemlidir.
HPV bulaştıktan sonra belirli bir kuluçka devresinden sonra rahim ağzı ve anüs etrafında sayıları ve büyüklükleri değişken siğillerin oluşması ile belirti verir. Özellikle kadınlarda bazı durumlarda vajina-anüs arası bölgeyi, anüsü veya vajinayı tümüyle dolduran karnıbahar görünümlü dev kitlelere de rastlamak mümkündür. Oral seks (ağız yoluyla) uygulamalarında ağız mukozasında da siğiller ortaya çıkabilir.
Türkiye’de de son 10 yıldır daha yaygın bir hale gelmektedir.
HPV’nin tespitinde kullanılan yöntemler
- Smear testi
- Kolposkopik muayene (kolposkop optik bir cihaz olup bununla rahim ağzındaki dokulara bakılıyor- kabaca bir çeşit mikroskop gibi değerlendirebiliriz)
- Hybrid capture HPV DNA testi; pap-smear testi gibi ucu pamuklu bir çubuk ile rahim ağzından sürüntü alınır ve laboratuvarda yeni bir DNA testi ile servikal hücrelerde ve dokularda HPV DNA’sını yakalanmaktadır, bu HPV testi görülebilir hücre değişiklikleri olmadan bile HPV’nin varlığını gösterebilir ve mevcut HPV tipini düşük risk veya yüksek risk olarak tanımlayabilir.
Korunmada prezervatif ve tek eşlilik önemlidir, genital bölgelerinde siğil gibi lezyonların bulunduğu kişilerle ilişkiye girmekten kaçınılmalıdır. Herhangi bir şikayetiniz olsun olmasın rutin olarak genel kadın sağlığınız içinde gerekli olan 6 ayda bir doktor kontrolüne gitmek en idealidir.
Tedavide vücuttaki virüs yok edilemez. Sadece oluşturduğu yaralar tedavi edilebilir.
Son gelişmeler; konuyla ilgili aşı çalışmaları vardır. Birkaç yıl içinde tamamlanması beklenmektedir, cinsel yaşam başlamadan önce kadınlara kanser yapan tiplerinin aşılarının yapılması gibi planlamalar vardır.
HPV bulunan herkes hasta veya kanser olacak diye bir kural yoktur ama bu kişiler doktor kontrolü altında olmalı, 3-6 ayda bir kontrol edilmelidir.
